မဟာဖိုဝါဒနဲ့ Intellectualism

 

Intellectualism လို့ခေါ်တဲ့ စဉ်းစားတွေးခေါ်မှုနဲ့ ပညာထုတ်လုပ်မှုမှာ မဟာဖိုဝါဒ ကြီးစိုးနေတုန်းပဲ

 

မဟာဖိုဝါဒ သို့ patriarchy ဆိုတာက လူနေမှုပတ်ဝန်းကျင်အသိုင်းအဝိုင်းတစ်ခုမှာ ဖိုဖြစ်ခြင်းဟာ ခေါင်းဆောင် လွှမ်းမိုးထားတာကို ဆိုလိုတာပါ ကွက်ကွက်ကွင်းကွင်းမြင်လို့ရတဲ့ ဥပမာက‌ လက်ရှိဗမာလူမှုဖြစ်တည်ရေးအရ မိသားစုတစ်စုမှာ ယောင်္ကျားကို အိမ်ဦးနတ်အနေနဲ့ ကိုးကွယ်ဆက်ဆံတာမျိုးပါ ကလေးတွေထဲမှာဆိုရင်လည်း သားယောင်္ကျားလေးဟာ သမီးမိန်းကလေးထက် ပိုတန်ဖိုးရှိတယ်ဆိုပြီး ယူဆတာမျိုးပါ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တွေဆိုရင် သားယောင်္ကျားလေးမွေးမှ မိဘတွေဟာ ရှင်ပြုပေးနိူင်တယ် ဂုဏ်တင့်တယ်လို့ ထင်တာမျိုးပေါ့

 

မဟာဖိုဝါဒကို သုံးသပ်တဲ့အခါမှာလည်း အနောက်တိုင်းက နားလည်သဘောပေါက်ထားတဲ့ ဖို မ သဘာဝတွေနဲ့ပဲ ကျွန်မ မစဉ်းစားချင်ဘူး လွန်ခဲ့သော ၅ နှစ်က ဧရာဝတီဂျာနယ်ထဲက မြန်မာအမေရိကန် စိတ်ပညာဆိုင်ရာ မနုဿဗေဒပညာရှင် စိမ်းနုသိန်းလယ်မင်ဆန် ရေးတဲ့ မြန်မာပြည်က ဖို မ သဘောအကြောင်း အမြင်ဆောင်းပါးကို ဒီနေရာမှာ ပြန်သုံးသပ်ချင်တယ် (ဆောင်းပါးလင့်ခ်ကို အောက်မှာ ထည့်ပေးထားပါတယ်) စိမ်းနုသိန်းရဲ့ အာဘော်အချုံး က‌တော့ အမေရိကန်က ပန်းရောင် ပူစီဦးထုပ်တွေ ဝတ်ပြီး သူတို့ လူဖြူမိန်းမတွေရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့် ရပိုင်ခွင့်တွေအတွက် ဆန္ဒပြကြတာဟာ မြန်မာပြည်ရဲ့ မိန်းမတွေအတွက်တော့ အရေးမပါဘူးဆိုတာပါ ‌ဆောင်းပါးထဲက ဒီအာဘော်ကို ထောက်ပြတဲ့ အချက်တွေကိုတော့ ကျွန်မ သဘောမတူပေမဲ့ ဒီအကျဉ်းချုံးအာဘော်ကိုတော့ ထောက်ခံပါတယ် လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုစီက ဖိနှိပ်ခံရမှုတွေဟာ အပေါ်ယံကြည့်ရင် ဆင်တူယိုးမှား ဖြစ်နေနိူင်ပေမဲ့ သေသေချာချာ ဆန်းစစ်တဲ့အခါ ဖြစ်ပုံဖြစ်နည်း အကြောင်းရင်းတွေ မတူတတ်ဘူး

 

စိမ်းနုသိန်းက အမေရိကန်လိုနိူင်ငံမှာ လူဖြူမိန်းမတွေ ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးခွင့်မရှိ ပိုက်ဆံကိုင်စွဲခွင့်မရှိ ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရတဲ့ သမိုင်းကြောင်းကြောင့် အခုလက်ရှိမှာ ပန်းရောင်ဦးထုပ်တွေဆောင်း ဘောင်းဘီတွေ ဝတ်ပြီး (လူဖြူမိန်းမတွေဟာ သမိုင်းကာလတစ်ခုမှာ ဘောင်းဘီဝတ်ခွင့်မရှိတဲ့အထိ ဖိနှိပ်ခံခဲ့ရပါတယ်) ဟေလာရီကလင်တန် သမ္မတရွေးကောက်ပွဲဝင်တဲ့အချိန် မိန်းမခွန်အားဖြစ်မှု women empowerment သင်္ကေတအနေနဲ့ pussy power စောက်ဖုတ်ပါဝါဆိုပြီး ဆန္ဒပြချီတက်ကြတာဟာ မြန်မာပြည်က မိန်းမတွေရဲ့ မိန်းမဖြစ်တည်မှုအတွက် အဓိပ္ပါယ်မရှိဘူးလို့ ဆိုထားတယ်

 

ဒါကို သက်သေပြဖို့ စိမ်းနုသိန်းက မြန်မာပြည်က မိန်းမတွေအတွက်တော့ pussy power ဆိုတာ အရင်ကတည်းက ရှိနေခဲ့တယ် ဗမာမိန်းမတွေဟာ စောက်ဖုတ်ဆိုတဲ့စာလုံးကို လူဖြူမိန်းမ‌တွေလို မဟုတ်ဘဲ ဖောဖောသီသီသုံးလို့ရတယ်လို့ ဆိုထားတယ် ဒီအဆိုကို သက်သေပြုဖို့ စိမ်းနုသိန်းက အမေရိကန် မနုဿဗေဒပညာရှင် မယ်လ်ဖို့စပီးရိုးရဲ့ ကောက်နုတ်ချက်ကို ပြန်အဆိုတင်သွင်းထားတယ် စပီးရိုးဟာ မြန်မာပြည်က မိန်းမတွေဟာ အနောက်နိူင်ငံက မိန်းမတွေထက်စာရင် ပိုပြီး လွတ်လပ်ခွင့်ရှိကြတယ် ယောင်္ကျားတွေနဲ့လည်း တန်းတူရင်ဘောင်တန်းနိူင်ခွင့်ရှိတယ်လို့ ရေးခဲ့တယ် ဒီအဆိုဟာလည်း ၁၉၈၄ ခုနှစ်က အင်္ဂလိပ်လိုထုတ်ခဲ့တဲ့ The World of Burmese Women ဗမာအမျိုးသမီးများရဲ့ ကမ္ဘာစာအုပ်ကို ရေးခဲ့တဲ့ မြန်မာပြည်က စာရေးဆရာမ မီမီခိုင်ရဲ့ အာဘော်နဲ့တူတူပါပဲ မီမီခိုင်က အနောက်နိူင်ငံက လူဖြူမိန်းမတွေနဲ့ ယှဉ်မဲ့အစား အိမ်နီးနားချင်း အိန္ဒိယနိူင်ငံက မိန်းမတွေနဲ့စာရင် ဗမာမိန်းမတွေဟာ ပိုပြီး လွတ်လပ်ခွင့်ရှိတယ် ယောင်္ကျားမျက်နှာ ကြည့်စရာမလိုဘူးဆိုပြီး ရေးခဲ့တယ် (ဒီနေရာမှာ ဗမာမိန်းမလို့ ကျွန်မ သုံးတာပါ စိမ်းနုသိန်းရော မီမီခိုင်ရော စပီးရိုးရောက Burmese Women ဆိုပြီး အင်္ဂလိပ်လို သုံးထားတာဟာ မြန်မာပြည်ထဲက ဘယ်မိန်းမဖြစ်တည်မှုကို ဆိုလိုချင်မှန်း မသဲကွဲပါဘူး ကျွန်မအမြင်အရတော့ သူတို့က တောင်တန်းဒေသ ကျေးလက်ဒေသက မြန်မာမိန်းမတွေအစား သာမန် ဗမာမိန်းမတွေရဲ့ ဖြစ်တည်မှုအပေါ်ကို အနုတ်ကောက်ထားတယ်လို့ မြင်တယ်)

 

ဒီအဆိုကိုတော့ မြန်မာပြည်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တဲ့ မိန်းမတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျွန်မ လက်မခံပါဘူး ဘာလို့လဲဆိုတော့ မြန်မာပြည်မှာ စပီးရိုးသုံးသပ်ခဲ့သလို ဗမာစကားပြောတတ်တဲ့ မိန်းမတိုင်းက စောက်ဖုတ်လို့ မသုံးပါဘူး သုံးရင်တောင်မှ ဒီမိန်းမဟာ ယုတ်ရင့်ရိုင်းစိုင်းတဲ့ မိန်းမဆိုပြီး မြင်တတ်ကြတယ် ဒါဟာ class လူတန်းစားခွဲခြားဆက်ဆံရေးနဲ့ လိင်အခြေပြု ဖိနှိပ်ရေးနဲ့ ပတ်သက်ယှက်နွယ်နေလို့ပဲ ဒီအချက်ကို စပီးရိုးရော စိမ်းနုသိန်းရော ထည့် စဉ်းစားထားပုံ မပေါ်ပါဘူး နောင်တစ်ချက်က စောက်ဖုတ်လို့ သုံးနိူင်တာနဲ့ပဲ မိန်းမတွေက လွတ်လပ်ခွင့်တော့ ရှိနေရောလား မေးစရာပါ

 

စပီးရိုးရဲ့ မြန်မာပြည်ကို မြင်တဲ့ မနုဿ‌ဗေဒအမြင်တွေဟာ ခု‌ဆိုရင် ခေတ်နောက်ကျနေပါပြီ နောက်ပိုင်း အရှေ့တောင်အာရှကို လေ့လာတဲ့ မနုဿဗေဒပညာရှင်တချို့ဟာ စပီးရိုးလက်ထက်က သုံးသပ်ခဲ့တဲ့ အရှေ့တောင်အာရှက ဂျန်ဒါဆိုတာကို ပြန်ပြီး စိန်ခေါ်နေကြပါပြီ မြန်မာပြည်မှမဟုတ် အရှေ့တောင်အာရှတခွင်က မိန်းမတွေဟာ အနောက်လူဖြူမိန်းမတွေထက်စာရင် ပိုလွတ်လပ်တယ်ဆိုတဲ့ အရင်က ပညာရပ်ဆိုင်ရာ သုံးသပ်မှုတွေဟာ အခုဆိုရင် ယဉ်ကျေးမှုဖြစ်တည်မှု မတူညီမှုတွေကနေ ပြန်ချိန်ထိုးလိုက်ရင် လွဲနေတာ ပေါ်လာတယ် ပြောချင်တာက အပေါ်ယံကြည့်လိုက်ရင် ဒါမှမဟုတ် အနောက်နိူင်ငံစံနှုန်းတွေနဲ့ ကြည့်ရင်တော့ ဗမာမိန်းမတွေဟာ ငွေရေးကြေးရေး ကိုင်စွဲခွင့်ရှိတယ် စီးပွားရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတယ် ဒါပေမဲ့ ဗမာ့လူဘောင် ဖြစ်တည်မှုတွေရဲ့ ယဉ်‌ကျေးမှု စည်းမျဉ်းစည်းဘောင်တွေထဲကနေ ပြန်ကြည့်ရင်တော့ ဗမာမိန်းမ‌တွေဟာ သူ့နည်းသူ့ဟန်နဲ့ ဖိနှိပ်မှုခံနေရတုန်းပါပဲ ဥပမာ ကျွန်မတို့ ဗမာထုံးတမ်းမှာ ငွေရေးကြေးရေး ကိုင်တွယ်တယ်ဆိုတာ ညစ်ပတ်တဲ့အလုပ်လို့ အများက သတ်မှတ်ထားကြတယ် ဈေးဝယ်ထွက်လို့ ဈေးဆစ်တဲ့အလုပ်ဆိုတာ လယ်ဝယ်တဲ့ မိန်းမတွေရဲ့ အလုပ်လို့ ဘောင်ခွဲထားကြတယ် (ဈေးဆစ်တယ်ဆိုတာ ယောင်္ကျားတွေ အင်မတန်ရှက်တဲ့အလုပ် ပေါက်ပေါက်စစ ဆစ်မိရင်တောင် ဒီယောင်္ကျား ဘယ်လိုလဲဆိုပြီး ပြန် မေးခွန်းထုတ် ဖိနှိပ်ဆက်ဆံတာတွေ ရှိနေသေးတုန်းပဲ) ယောင်္ကျားတွေကတော့ ဗုဒ္ဓဘာသာအရတော့ ဘုန်းကြီးဝတ် စာပေကျမ်းဂန်ဖတ် အရေးကြီးတဲ့ စကားဝိုင်းတွေမှာ ပါဝင်ဆွေးနွေးကြမယ်ပေါ့ အဲ့တော့ ‌စီးပွားရေးဆိုတာ ညစ်ပတ်တယ်လို့ သတ်မှတ်ထားတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဘောင်ထဲမှာ စီးပွားရေးလုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိတဲ့ မိန်းမတွေဟာ ဖိနှိပ်မခံရဘူးလို့ ဆိုလို့ ဖြစ်ပါဦးမလား စိမ်းနုသိန်းတို့ မီမီခိုင်တို့ စပီးရိုးတို့ ရေးခဲ့တဲ့ Burmese gender equality ဗမာဂျန်ဒါတန်းတူရှိမှုဆိုတာ ဗမာမိန်းမ‌တွေ ငါးကြင်းဆီနဲ့ ငါးကြင်းပြန်ကြော်ခံနေရတာတွေကို လျစ်လျှူရှုထားသလိုပါပဲ

 

ဒါနဲ့ ဒီ‌ဆောင်းပါးအစနဲ့ ပြန်ချိတ်ဆက်ရရင် ကျွန်မတို့ ဗမာအသိုင်းအဝိုင်းထဲ စာရေး စာဖတ် တွေးခေါ်မှုတွေမှာ ဖိုဝါဒက အနောက်နိူင်ငံတွေလိုပဲ ကြီးစိုးနေသေးတယ်ဆိုတာ အံ့ဩစရာမရှိဘူး ဗမာမိန်းမတွေသာ အနောက်နိူင်ငံက လူဖြူမိန်းမတွေလို မဖိနှိပ်ခံရဘူးဆိုရင် ဘာလို့ ခုချိန်ထိ စဉ်းစားဆင်ခြင်တွေးခေါ်မှုတွေမှာ ဗမာ သို့ ဗမာမှုပြုတဲ့ ယောင်္ကျားတွေသာ ကြီးစိုးနေသေးသလဲ မေးစရာပါ အိမ်ထောင်သားမွေးနဲ့ အလုပ်ရှုပ်နေတဲ့ လူတစ်ယောက်အတွက် တစ်နေ့လုပ်မှ တစ်နေ့စားရတဲ့ လူတစ်ယောက်အတွက် အေးအေးဆေးဆေး စာထိုင်ရေး ထိုင်ဖတ်ဖို့ အချိန်မရှိနိူင်ဘူးလေ လူတစ်ယောက် အေးအေးဆေးဆေး စာရေး စာဖတ်နိူင်ဖို့လည်း ဘယ်သူက နောက်ကွယ်ကနေ ဖေးမပေးနေသလဲ (ကျွန်မတောင် အခုလို စာရေးနိူင်တာ အနောက်က ပံ့ပိုးပေးနိူင်တဲ့သူ ရှိလို့ပဲ)

 

အခုဆိုရင် ကျွန်မတို့ လူငယ် လက်သစ် ဗမာ/မြန်မာစာရေးဆရာမတွေ အတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေ ပေါ်လာတာ တွေ့နေရပါတယ် သို့ပေသိ ဒီနေရာတောင်မှ ယောင်္ကျားမိန်းမ စဉ်းစားတွေးတောဆင်ခြင်မှုတွေဟာ ကွာဟနေသေးတယ် အိမ်ထောင်သားမွေးပြု လိင်ဆက်ဆံမှု ခံစားချက်တွေ အစရှိတဲ့ အိမ်တွင်းရေးကိစ္စတွေကို ထည့်သွင်းစဉ်းစားတယ်ဆိုတာ မိန်းမအတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေရဲ့အလုပ် လူတန်းစားခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှု အသားအရောင်ခွဲခြားဆက်ဆံခံရမှု ရုပ်ဝတ္တုပိုင်းဆိုင်ရာ ဖိနှိပ်မှု အစရှိတဲ့ လူမှုရေးနဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ အချက်အလက်တွေဟာ ယောင်္ကျားအတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေရဲ့အလုပ်ဆိုပြီး မသိမသာကွဲနေသေးတယ်လို့ ကျွန်မ ထင်တယ်

 

Intellectualism ဆိုတာ အရင်ကတည်းက အနောက်နိူင်ငံတွေမှာရော ကျွန်မတို့ မြန်မာနိူင်ငံမှာပါ ဖိုဝါဒကြီးစိုးခဲ့တာပါ ခုချိန်ထိ radical ဖြစ်ပါတယ်ဆိုတဲ့ သုတေသနအတွေးအခေါ်တွေဟာ ယောင်္ကျားပညာရှင်တွေဆီက ဆင်းသက်လာတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေပဲ ဖြစ်နေတယ် မိန်းမ radical အတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေ မရှိတာ မဟုတ်ပေမဲ့ မရှိသယောင် ဖြစ်နေတယ် ကျွန်မတို့ မိန်းမအတွေးအခေါ်ပညာရှင်တွေရဲ့အလုပ်က မီးဖိုချောင် အိမ်ထောင်သားမွေးမှုထက် စိတ်ခံစားချက်တွေထက် ပိုနိူင်တာပါပဲ အိမ်ထောင်သားမွေးမှု‌တွေ စိတ်ခံစားချက်တွေဟာလည်း radical ဖြစ်နိူင်တာပါပဲ သာမန် နေ့စဉ်မြင်တွေ့ ခံစားနေရတဲ့ မဟာဖိုဝါဒတင်သာမက ပညာရှင်အသိုင်းအဝိုင်းမှာတောင် အမြစ်တွယ်နေဆဲဖြစ်တဲ့ မဟာဖိုဝါဒကိုလည်း သုတ်သင်သင့်တယ်လို့ ကျွန်မ ထင်တယ်

ပုံ – သီပေါမြို့အပြင်ရွာတစ်ရွာတွင် မိန်းမတစ်ယောက် မီးဖိုချောင်ထဲ ချက်ပြုတ်သန့်ရှင်း‌နေစဥ်

 

စိမ်းနုသိန်းရဲ့ ဧရာဝတီဂျာနယ်ထဲက မြန်မာစောက်ဖုတ်ပါဝါရဲ့ ရှည်လျားလှသော သမိုင်းကြောင်း ဆောင်းပါး

ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်အတွက် တမ်းချင်း

လွန်ခဲ့သော တစ်နေ့က လူမည်းဖီမီ့နင့် အတွေးအခေါ် ပညာရှင် တက္ကသိုလ်ပါမောက္ခ ဘယ်လ်ဟွတ်ခ် ဆုံးပါးသွားတဲ့ သတင်းကြားလိုက်ရတော့ သူ့ရဲ့ Teaching to Transgress ဆိုတဲ့ ၁၉၉၄ ခုနှစ်ထုတ်ခဲ့တဲ့ စာအုပ်ထဲက စာတချို့ ပြန်ဖတ်မိတယ် အထူးသဖြင့် ဖတ်မိတာက Essentialism and Experience ဆိုတဲ့ chapter ပါ

 

ဒါကတော့ ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်က စာသင်ခန်းထဲမှာ (ဒါမှမဟုတ် ဘယ်လို စကားဝိုင်းမှာမဆို သေချာစဉ်းစားသင်တဲ့) essentialism နဲ့ experience နှစ်ခုကြားထဲက ပြဿနာကို သုံးသပ်ထားတာပါ Essentialism ဆိုတာကို မြန်မာလိုတော့ အနှစ်သာရပုံပမာယူခြင်းလို့ ဘာသာပြန်လို့ ရမယ်ထင်တယ် Essence ဆိုတဲ့ အနစ်သာရလို့ ခေါ်တဲ့ အဓိပ္ပါယ်က ဆင်းသက်လာတဲ့ စကားလုံးပါ ပြောချင်တာကတော့ လူတွေကို အနှစ်သာရတစ်ခုတည်းကနေ အကျဉ်းချုပ်ပြီး မြင်တာမျိုးပါ ဥပမာ လူမည်းဆို လူမည်းလို့ပဲ မြင်ပြီး အဲ့ဒီ့ လူမည်းတစ်ယောက်က တခြားလူမည်းတစ်ယောက်နဲ့ မတူညီနိူင်မဲ့ ကွဲပြားခြားနားတဲ့အရာတွေအကုန်လုံးကို လျစ်လျူရှုလိုက်တာမျိုးပါ ဒါကတော့ ဖိနှိပ်တဲ့သူတွေဘက်က အမြင်တင်မကဘူး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေ ကိုယ်တိုင်ကိုက အနှစ်သာရပုံပမာပြုခြင်းကို သူတို့ အကျိုးအတွက် ပြန်လည်မေးခွန်းမထုတ်ဘဲ သုံးတတ်တယ်လို့လည်း ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်က ရေးထားပါတယ်

 

ဒါပေမဲ့ ဒီနေရာမှာ အနှစ်သာရပုံပမာပြုခြင်းရဲ့ ဟိုဘက်ခြမ်းမှာတော့ experience ကိုယ်တွေ့အတွေ့အကြုံတွေကို ဦးစားပေးတဲ့ သဘောသဘာဝတွေကလည်း ပြဿနာရှိတယ်လို့ ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်က ဆိုထားပြန်ပါတယ် ဒါကို သူဥပမာပေးတာက ဆရာ ဆရာမတစ်ယောက်အနေနဲ့ ကျောင်းသား ကျောင်းသူတစ်ယောက်ချင်းစီရဲ့ အတွေ့အကြုံကိုပဲ ဦးစားပေး နားထောင်မလား ဒါဆို သူတို့ရဲ့ မတူညီတဲ့ ဖြစ်တည်မှုတွေကို ရောထွေးပြီး ဥပေက္ခာပြုသလို ဖြစ်မလား စဉ်းစားစရာလို့ ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်က ဆိုထားပါတယ်

 

ဒီ အနှစ်သာရပုံပမာပြုခြင်းနဲ့ အတွေ့အကြုံကို ဦးစားပေးခြင်းက ဆရာ ဆရာမတွေသာမက တက်ကြွလှုပ်ရှားသူ‌တွေပါ စဉ်းစားသင့်တဲ့ အရာလို့ ကျွန်မကတော့ ထင်တယ် ဖီမီနင့်ဇင်က်ု လက်ကိုင်ထား လှုပ်ရှားသူတွေက မိန်းမ ဇီဝခန္ဓာကိုယ်ဖြစ်တည်မှုကိုပဲ အနှစ်သာရပုံပမာပြုနေပြီး မတူညီတဲ့ ဘဝအတွေ့အကြုံတွေကို ထည့်မစဉ်းစားရင် ဒီ ဖီမီနင့်ဇင် ပရောဂျက်ကြီး မအောင်မြင်နိူင်ပါဘူး အဲ့လိုပဲ အသားအရောင် ဘာသာရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး တက်ကြွလှုပ်ရှားသူတွေကလည်း အသားအရောင်တစ်ခုတည်းကြည့်ပြီး အသားညိုပြီးရော မည်းပြီးရော ဦးစားပေးရင် တခြားသော မတူညီတဲ့ လူတန်းစားလို ကိစ္စမျိုးကို ထည့်သွင်းမစဉ်းစားရာ ရောက်တယ်

 

ဘယ်လ်ဟွတ်ခ်ကတော့ သူ့ chapter ကို ကျောင်းသား ကျောင်းသူတွေကို အတန်းထဲမှာ ဘယ်လိုကိစ္စမျိုးကို ကိုယ်တွေ့အတွေ့အကြုံတွေကနေ ကြည့်မလဲ ဘယ်လိုအရာတွေကတော့ အနှစ်သာရပုံပမာပြုလို့ ရနေမလဲ (ဥပမာ လူမည်းဆိုတာနဲ့ ခွဲခြားဆက်ဆံခံရတာ) ဆိုတာ စဉ်းစားဆင်‌ခြင်စေဖို့ မေးခွန်းတွေ ထုတ်ချင်တယ်လို့ ပြောပြီး အဆုံးသတ်ထားပါတယ်

 

ဒီ ဘယ်လ်ဟွတ်ခ် ၁၉၉၄ ခုနှစ်ကရေးခဲ့တဲ့စာတွေဟာ ခုထက်ထိ အရေးပါနေတုန်း အတွေးပွားလို့ ကောင်းနေတုန်းပဲ အောက်မေ့ပြီး အသက် ၆၉ နှစ်နဲ့ ကြွေလွင့်သွားရတာ နှမျောမိတယ်

 

ငါကမသန့်ရှင်းဘူး

ဟေရှန် လူမည်း မနုဿဗေဒပညာရှင် မီရှယ် ရှောဖ် ထရူယိုရဲ့ “မနုဿ‌‌ဗေဒနှင့် လူရိုင်းအံခွက်၊ အခြားလူဖြစ်ရခြင်း၏ နိူင်ငံရေးနဲ့ ကဗျာဆန်မှု”ဆိုတဲ့ စာတမ်းကို ရည်မှန်းပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ်အောက်တိုဘာလက ရေးဖြစ်ခဲ့တဲ့ကဗျာတစ်ပုဒ်ပါ မူရင်းကို အင်္ဂလိပ်လို ရေးခဲ့ပါတယ် အခု မြန်မာပြန်ပေးလိုက်ပါတယ်

 

ငါကမသန့်ရှင်းဘူး

 

တစ်ခါတုန်းက

လူဖြူယောင်္ကျားတစ်ယောက်က

ငါ့ကို ခနဲ့တဲ့တဲ့ ပြောဖူးတယ်

“အော် နင်က မြို့ပေါ်ကလား

နယ်စပ်က တိုင်းရင်းသားတွေလောက်

စိတ်ဝင်စားစရာ မကောင်းဘူး” တဲ့

 

ပညာရှင်ဆန်ဆန် စိတ်ဝင်စားလို့ပါဆိုတဲ့

မျက်နှာဖုံးအောက်က

လူဖြူ ဖိုသဘောသဘာဝ

အငေးအမောအတွက်

ငါဟာ မသန့်ရှင်းပါဘူး

 

ငါဟာ

မက်ထရိုပိုးလ်က

မော်ဒန် သီအိုရီတွေကို စမ်းသပ်တဲ့

တိုင်းတစ်ပါးခြား

ဓါတ်ခွဲခန်းထဲက

နမူနာပိုးကောင်တစ်ကောင်

ဖြစ်နေလို့ပဲ

 

ငါဟာ

ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းရဲ့

ရေစီးကြောင်းထဲ မျောနေတဲ့

သစ်သီးအပိုင်းအစတစ်ခု

ဖြစ်နေလို့ပဲ

(ငါနေထိုင်ရာက ဘယ်မှာလဲ

ခြေထောက်တွေ မြေမထိ လေမမိ)

 

ငါဟာ

သောင်ပြင်မှာ

သခင်ခေါ်ရာမဲ့

လေလွင့်နေတဲ့

ခွေးမတစ်ကောင်

ဖြစ်နေလို့ပဲ

 

မှန်ပါတယ်

နင့်ရဲ့ လူရိုင်းအံခွက်ထဲကို

သေသေချာချာ

ဝင်နေရ‌လောက်အောင်

ငါဟာ မသန့်ရှင်းဘူး

 

မခြင်္သေ့

အောက်တိုဘာ ၁၈၊ ၂၀၂၁

ပုံ – သံပြတင်းမှာ လေသလပ်ထားတဲ့ တို့ပတ်ပဝါ

 

I am impure.

 

Once upon a time,

a white man jeered at me.

“Oh you are from the city? Not as interested as those ethnic folks in the borderlands.”

I am impure in that white masculine gaze masked under intellectual curiosity.

 

For I am a specimen in an oversea modernist lab designed to test out hypotheses for the metropole,

For I am a piece of fruit whose scraps managing to stay afloat in the currents of globalization (where is the local? My feet are ungrounded…)

For I am just a bitch released without anyone in sight to call “Master” on the shore.

 

So, it’s true

I am impure enough to not fit into your savage slot.

 

Inspired by Michele-Rolph Trouillot’s “Anthropology and the Savage Slot: The Politics and Poetics of Otherness”.

 

ပစ်တိုင်းထောင်

အုံးခနဲ ထလာတဲ့ အခိုးအငွေ့တွေကြား ပစ်တိုင်းထောင် တပတ်လည်သွားသည်။ စပ်ဖျင်းဖျင်း မျက်လုံးတွေကြားကနေ
အပေါင်းအပါတွေကို တစ်ချက် ရှာမိသည်။ ဘာမှ သေချာ မမြင်ရ။ သိပ်မကြာခင်လေးမှာတင် သေနတ်သံတွေ
ဆူညံသွားသည်။

ပစ်တိုင်းထောင်နဲ့ အမေကြီး နှစ်ယောက်တည်းနေတဲ့ ရန်ကုန်မြို့ ဆင်ခြေဖုံးရပ်ကွက်က တိုက်ခန်း ၄ လွှာက အိမ်ခန်းလေးဟာ ပုံမှန်ဆို တိတ်တိတ်ဆိတ်ဆိတ် ရှိလှသည်။ မနက်ဆို ၃ နာရီ လောက် ထတတ်တဲ့ အမေကြီးရဲ့ ဘုရားစာရွတ်သံကြားကနေ ပစ်တိုင်းထောင် ပေပေတေတေ နှိုးတဝက် ပျော်တဝက် ကပ် အိပ်တတ်သည်။ တရားထိုင်ပြီး အာရုဏ်တက်ချိန်လောက်ဆိုရင် အမေကြီး စျေးသွားပြီ ဖြစ်သည်။ ပစ်တိုင်းထောင်က အိမ်ထဲက အိမ်ပြင် ထွက်တတ်တဲ့သူ မဟုတ်။ များသောအားဖြင့် အမေကြီးကလည်း ပေးမထွက်။

သစ်သားနဲ့ လုပ်ထားတဲ့ ဧည့်ခန်းက နှစ်ယောက်ထိုင် ဆက်တီဘေးထောင့်နားက ပြတင်းပေါက်ကနေ မနက်ဆို လမ်းထဲက အလျှိုလျှို ထွက်လာကြတဲ့ လူတွေကို ထိုင်ကြည့်ရတာက ပစ်တိုင်း‌ထောင်ရဲ့ နေ့စဥ်အလုပ်တစ်ခု။ ပစ်တိုင်းထောင်တို့ အိမ်က လမ်းထောင့်မှာဆိုတော့ လမ်းအသွယ်ထဲက မနက်ဆို ကိုယ်စီ ကိုယ်စီ ထွက်လာတဲ့လူတွေကို တိုက်ပေါ်ကနေ အစုံမြင်ရသည်။ ရပ်ကွက်ထဲက လူငယ်ကောင်မလေးတွေ မျက်နှာသနပ်ခါးအဖွေးသားနဲ့ ထမင်းဘူးတွေ ကိုယ်စီ ကိုင်ကာ အလုပ်သွားဖို့ လမ်းထိပ်က ဘတ်စ်ကားဂိတ်ကို ထွက်ကြသည်။ အမေကြီးတို့နဲ့ အသက်အရွယ် မတိမ်းမယိမ်း အန်တီကြီးတချို့ကတော့ စျေးမကွဲခင် စျေးခြင်းတောင်းဆွဲကာ သုတ်သုတ် သုတ်သုတ်သွားကြသည်။ သူတို့က အိမ်က အမေကြီးလိုမဟုတ်။ အိပ်ရာထနောက်ကျသည်။ စျေးကွဲရင် အသားငါးကလည်း မလတ်တော့၊ အသီးအနှံကလည်း သူများအကျန်တွေသာရတတ်တယ်လို့ အမေကြီး ခဏ ခဏ ‌ပြောတတ်သည်။

၇ နာရီလောက် အမေကြီး စျေးကပြန်လာချိန်လောက်ဆိုရင်တော့ လမ်းထောင့်က ကွမ်းယာဆိုင်လေးက အကျအန ဆိုင်ဖွင့်ပြီးပြီ ဖြစ်သည်။ မနက်တိုင်း စျေးဝယ်လေ့ရှိပေမဲ့ အမေကြီး စျေးခြင်း‌တောင်းကြီးက အမြဲတမ်း ရာသီပေါ် တွေနဲ့ ပြည့်လျှံနေတတ်သည်။ စျေးခြင်းတောင်း ဘယ်လောက်လေးလေး အမေကြီးက ပစ်တိုင်းထောင်ကို ကူသယ်ခိုင်းလေ့မရှိ။ ၄ လွှာက တိုက်ခန်းကို သူ့ ဘာသာသူ ခြေကျင်တက်သည်။

စျေးက ပြန်လာပြီး ချက်ချင်း မီးဖိုဝင်တာ မနက် ၁၀ နာရီလောက်မှ အမေကြီး ချက်တာပြုတ်တာ ပြီးသည်။ အိမ်နေလူဦးရေ ဒီလောက်မများပေမဲ့ အမေကြီးက အနည်းဆုံးတော့ တစ်နေ့ကို ဟင်းခွက် ၃ ခွက်လောက်ချက်သည်။ အသားဟင်းဆီပြန်တစ်ခွက်၊ ရာသီပေါ် အသီးအရွက်‌ကြော်တစ်ခွက်နဲ့ ဟင်းချိုတစ်ခွက်တော့ အမြဲပါသည်။ တစ်လတစ်ခါလောက် ငပိကြော်ကြော်တဲ့ အခါများတော့ တိုက်ခန်းက ပြင်ထောင်သစ်သားနဲ့သာ အခန်းကန့်ထားတဲ့ နောက်ဖေးမီးဖိုချောင်ကနေ ဧည့်ခန်းအထိ တစ်အိမ်လုံး အနံ့မှိုင်းတိုက်ခံရသည်။ ဒါပေမဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်လည်း အမေကြီး ငပိကြော်ကို ကြိုက်သည်။ နိူင်ငံခြားရောက်သွားတဲ့ အမေကြီးရဲ့ တူတစ်ယောက်ကတော့ မြန်မာမတွေ ငပိနံ့ နံ့လွန်းသည် ဆိုသည်။

မီးဖိုထဲ တစ်မနက်လုံး ချွေးတလုံးလုံးနဲ့ ချက်ပြုတ်ပြီးရင်တော့ အမေကြီး ရေချိုးသည်။ ‌ရေချိုးရင်းနဲ့ ကိုယ်ပေါ်က အဝတ်တွေ တစ်ခါတည်း ချွတ်လျှော်သည်။ မိုးရာသီကလွဲလို့ ကျန်တဲ့ အချိန်တွေတော့ ရန်ကုန်မှာ ပူတဲ့နေနဲ့ နေ့လည်လောက် နောက်ဖေးမှာ လှန်းတဲ့ အဝတ်တွေ ချက်ချင်းခြောက်တာများသည်။ အိမ်မှာ အဝတ်လျှော်စက်ရှိပေမဲ့ မီတာခကုန်မှာစိုးလို့ ပစ်တိုင်းထောင်တို့အိမ်မှာ အင်္ကျီတွေ လက်နဲ့ပဲ လျှော်တာများသည်။

“ဂလောက် ဂလောက်”

ချက်တာပြုတ်တာ ပြီးခါနီးလောက်ဆို ခေါင်းလောင်းဆွဲသံ ကြားရတတ်သည်။ တိုက်အောက်ကနေ လှမ်းဆွဲလို့ မြည်တဲ့ ခေါင်းလောင်း တစ်ခါတစ်လေ အသံက ကြားရတစ်ချက် မကြားရတစ်ချက်။ ကလင် ကလင်လို့ မြည်ရမဲ့အစား ခေါင်းလောင်းက ဝရံတာက အုတ်နံရံနဲ့ တိုက်ပြီး ဂလောက် ဂလောက်လို့ မြည်တတ်သည်။ မီးဖိုချောင်ထဲရောက်နေရင်ဖြင့် အမေကြီး ခေါင်းလောင်းဆွဲသံ မကြားတတ်။ ပစ်တိုင်းထောင်ကသာ ဧည့်ခန်းမှာဆိုတော့ ကြားရသည်။

၁၁ နာရီလောက် နေမမြင့်ခင်ဆိုရင်တော့ ဟိုဘက်လမ်းက အမေကြီး သူငယ်ချင်း အန်တီကြီး အိမ်လာလှည့်တတ်သည်။ နေ့လည်စာ စား‌သောက်ပြီးမှ အေးအေးဆေးဆေး သူပြန်သည်။ အဲ့ဒါ‌ကြောင့်လည်း အမေကြီး တစ်နေ့ တစ်နေ့ ဟင်းတွေ အများကြီး ချက်တာကိုး။ လာမယ် ကြိုမပြောထားတဲ့ သူတွေကို ကျွေးဖို့ မွေးဖို့ ဖြစ်လေသည်။ နေ့လည်စာစားရင်း စကားတွေဖောင်ဖွဲ့ကြတာ ကုန်စျေးနှုန်းကအစ နိူင်ငံရေးအထိပါလေသည်။ အတင်းအဖျင်းလေးလည်း တစ်ခါတစ်လေ စွက်တတ်သည်။ ပစ်တိုင်းထောင်ကတော့ သူတို့ စကား‌ပြောတာ ဘေးကနေ ငုတ်တုတ်ထိုင်နားထောင်ရတာ အမေကြီးရဲ့ ည ၇ နာရီ ကိုးရီးယားဇာတ်လမ်းတွဲတွေထက် ပို သဘောကျသည်။ ဒရာမာ ပိုများသလား မသိ။

နေ့လည် ၁ နာရီလောက် သူပြန်ရင်တော့ အမေကြီး ဧည့်ခန်းထဲမှာ ဖျာခင်းပြီး တရေးတမော မှိန်းတတ်သည်။ နေပြင်းတာကြောင့် ပစ်တိုင်းထောင်တို့ လမ်းလေးလည်း လူရှင်းသွားသည်။ အကုန်လုံး အလုပ်သွားတဲ့လူတွေကသွား အမေကြီးလို ရုံးအလုပ်မလုပ်တဲ့လူတွေက အိမ်ထဲ ပြန်နားနဲ့ သူဌေးရပ်ကွက်လိုလို ဘာလိုလို ဆိတ်ငြိမ် လှသည်။ ပစ်တိုင်းထောင်တော့ သူဌေးရပ်ကွက်ရောက်ဖူးလို့တော့ မဟုတ်။ အမေကြီးတို့ စကားပြောရင် ကြားကြားနေရတတ်တဲ့ ဆိတ်ငြိမ်ရပ်ကွက်ဆိုတာကို မြင်ယောင်ကြည့်ခြင်း ဖြစ်သည်။ ညနေ အလုပ်ဆင်းချိန်လောက်ကျမှ လမ်းကလေး ပြန်စည်ကားလာလိမ့်မည်။

ညနေစောင်းဆိုရင်တော့ ပစ်တိုင်းထောင်ခမျာ လမ်းထောင့်မှာ ဟိုဘက်လမ်းကနေ လာဖွင့်တတ်တဲ့ ရခိုင်မုန့်တီ အရမ်းစားကြည့်ချင်သည်။ ၁၁ နှစ် ၁၂ နှစ်အရွယ် သားအမြွှာလေး နှစ်ယောက်က မုန့်စားတဲ့သူတွေ ထိုင်ဖို့ ပလတ်စတစ် ခုံပုလေးတွေ အရင်လာချသည်။ ခဏနေရင် သူတို့အမေ အငွေ့တထောင်းထောင်းထနေတဲ့ မုန့်တီဟင်းရည်အိုးကြီးသယ်ပြီး လမ်းထောင့်က ကွမ်းယာဆိုင်လေးဘေးမှာ နေရာလာချသည်။ လေဝေ့လာရင်တော့ ပစ်တိုင်းထောင်ထိုင်တဲ့ ဧည့်ခန်းထိ မုန့်တီနံ့က လာမွှေးသည်။

ဗမာလူမျိုးတွေသာ အနေများတဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်တို့ ရပ်ကွက်ထဲ ရခိုင်မုန့်တီတော့ တော်တော်ကြိုက်ကြသည်။ ပစ်တိုင်းထောင်က ဗိုက်သိပ်မဆာတတ်ပေမဲ့ တိုက်ပေါ်က လှမ်းကြည့်ရင်း သရေတမျှားမျှားကျမိသည်။ ညနေ ၄ နာရီလောက်ကနေ ဆိုင်စခင်းတာကနေ မမှောင်ခင် ဟင်းရည်အိုးကြီး မကုန်တဲ့နေ့ မရှိပေ။ အမေကြီးကတော့ ဗိုက်အောင့်တတ်လို့ လမ်းဘေးစာ ဝယ်မစားဘူးလို့ ပြောသည်။

အလုပ်ကပြန်လာတဲ့ ကောင်မလေးတွေလည်း အစုလိုက် မုန့်တီ ညနေစာ အဆာပြေ ဝင်စားကြသည်။ ကာလသားတွေကလည်း သူတို့ သဘောကျနေတဲ့ ကောင်မလေးတွေကို မထိခလုတ် ထိခလုတ် နှုတ်ဆက်ချင်တော့ ကွမ်းယာဆိုင်ဘေး ကွပ်ပျစ်ကနေ လူစုပြီး မျက်စပစ်ကြသည်။ ပစ်တိုင်းထောင်တော့ ဧည့်ခန်းပြတင်းပေါက်ကနေ ကြည့်ရင်း ကလိကလိနဲ့ ပျော်သည်။ တစ်ခါတစ်ခါ လူပျို အပျိုတွေ အိစိကလိလုပ်ကြတာ ဘယ်လိုနေသလဲ ပစ်တိုင်းထောင် သိချင်မိသည်။

မှောင်လာရင်တော့ လမ်းထောင့်က ကွပ်ပျစ်ပေါ်ကနေ လေးဖြူသီချင်းတွေ ထိုင်ဆိုလေ့ရှိကြတဲ့ ကာလသားတသိုက်ကလွဲလို့ လမ်းပေါ် လူသိပ်မရှိတော့။ အမေကြီးလည်း ထုံးစံအတိုင်း တီဗီဖွင့်ပြီး ကိုးရီးယားကား ထိုင်စောင့်ရင်း မနက်က စျေးထဲက ငှားလာတဲ့ မဂ္ဂဇင်းထိုင်ဖတ်သည်။ ပစ်တိုင်းထောင်တော့ ကိုးရီးယားကားတွေ မုန်းသည်။ တစ်ခါလာလည်း သွေးကင်ဆာနဲ့ သေတာ၊ မောင်နှမချင်း ချစ်တာနဲ့ လုံးချာလိုက်နေသည်လို့ ထင်သည်။ အမေကြီး ကိုးရီးယားကား စွဲစွဲမြဲမြဲကြည့်တတ်တာ တစ်ယောက်တည်း အထီးများကျန်နေလို့လား ပစ်တိုင်းထောင်တွေးမိသည်။ အမေကြီးနဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်က တစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် စကားသိပ်ပြောလေ့‌ပြောထမှ မရှိတာ။ ကိုးရီးယားကားပြီးချိန် အမေကြီး ဘုရားစင်‌ရှေ့ထိုင်ရင်တော့ ပစ်တိုင်းထောင် အတွေးတွေ အမျှင်ယှက်လေ့ရှိသည်။

အမေကြီးတို့စားတဲ့ ထမင်းလုံးတွေ ဘယ်က လာတာလဲ။
ပစ်တိုင်းထောင် ထိုင်နေကျနေရာ ဧည့်ခန်းဆက်တီဘေးကနေ လှမ်းကြည့်ရင် မြင်ရတတ်တဲ့ လမ်းပေါ်က ဗွက်အိုင်တွေ 
ဘယ်လောက်များ အောက်ခြေ နက်သလဲ။
ညည လူတွေ ဘာအိမ်မက်တွေများ မက်ကြသလဲ။

**********

အခုတလော အမေကြီး သူငယ်ချင်းလည်း အိမ်လာမလည်တော့။ ရခိုင်မုန့်တီနံ့လည်း မရတာ တော်တော် ကြာလေပြီ။ အိမ်အောက်ကနေ ခေါင်းလောင်းဆွဲသံကြားရင် အမေကြီး လန့်နေတတ်သည်။ ကာလသားတွေကတော့ လမ်းပေါ်ရှိသေးသည်။ အရင်ကဆို ညည သီချင်းဆိုတတ်တဲ့ ကာလသားတွေကို ဆူညံလို့ဆိုပြီး အပြစ်တင်တတ်တဲ့ အမေကြီးကတောင် မနက် ည သူတို့တွေပဲ ပစ်တိုင်းထောင်တို့ လမ်းကလေးကို ကာကွယ်ပေးနေတာလို့ မြည်တမ်းလာသည်။ ဟိုတစ်နေ့က အမေကြီး ဖုန်းပြောနေသံကြားသည်။ အိမ်မှာ ယောင်္ကျားသားမရှိတော့ အမေကြီးက တစ်ည ၁၅၀၀ နဲ့ ကင်းစောင့်ခပေးရတယ်တဲ့။ ပစ်တိုင်းထောင်ကတော့ နဂိုကတည်းက ကိုယ့်ကိုယ်ကို သိပ် ထထမြောက်မြောက် ဘာမှ လုပ်တတ်သူမဟုတ်ဆိုတော့ အမေကြီး ယောက်ယှက်ခတ်နေတာကိုပဲ ထိုင်ကြည့်ပြီး ဘာလုပ်လို့ လုပ်ရမှန်းမသိ။

ဒီနေ့တော့ အမေကြီး ပစ်တိုင်းထောင်ကို စကားသေချာ ထိုင်ပြောသည်။ ပစ်တိုင်းထောင် အိမ်ထဲက အိမ်ပြင်ထွက်သင့်နေပြီတဲ့။ တော်လှန်ရေးအတွက် လမ်းထဲက ကောင်မလေးတသိုက်တောင် နေ့တိုင်း အလုပ်မသွားဘဲ အနီစတွေ ခေါင်းပတ်ပြီး လမ်းပေါ် ဆန္ဒပြနေကြပြီတဲ့။ အဲ့ဒါကြောင့် သူတို့ မျက်နှာပေါ် သနပ်ခါးမတွေ့ရတော့တာကိုး။ ပစ်တိုင်းထောင် တွေးမိသည်။

အမေကြီးက တစ်နေ့ တစ်နေ့ ဖုန်းတဂွမ်ဂွမ်နဲ့ အလုပ်များနေသည်။ သူ ၁၉၈၈ ခုနှစ်တုန်းက ပါဝင်ခဲ့တဲ့ ဆန္ဒပြပွဲတွေအကြောင်း အခုမှ ပစ်တိုင်းထောင်ကို ပြန်ပြောပြသည်။ အဲ့တုန်းက အမေကြီး ပစ်တိုင်းထောင်ကို မရသေး။ နုနုငယ်ငယ် ကျောင်းဆရာမအရွယ်မှာ အင်းစိန်ဘက်မှာ လမ်း‌ပေါ်ထွက်လို့ အိမ်မပြန်ရဲဘဲ တိန်းရှောင်ခဲ့ရသတဲ့။

အမေကြီးကလည်း ပစ်တိုင်းထောင်ကို လမ်းပေါ်ထွက်သာထွက်ခိုင်းနေသည်။ ဒီနေ့တော့ သတင်းတွေကြားရသည်။ စမ်းချောင်းဘက်မှာ အပစ်အခတ်တွေဖြစ်သည်ဆိုပဲ။ လူငယ်တွေ တော်တော်ခံရသည်။ အဖမ်းလည်းခံရသည်။ အပစ်အခတ်လည်းခံရသည်။ အခုဆို သေတာတွေတောင် ပစ်တိုင်းထောင် လက်ချိုးမရေနိူင်တော့။

လူတွေ သေပြီးတဲ့နောက် ဘယ်ရောက်သွားကြသလဲ။ ပစ်တိုင်းထောင် အတွေးရှည်မိပြန်သည်။ 

**********

အဲ့နေ့က သာမန်နေ့တွေလို ဘာမှ မထူးသလိုပင်။ အမေကြီး မနေ့ညက ဆုံးဖြတ်ချက်ချလိုက်သည်။ ပစ်တိုင်းထောင်ကို ဒီကနေ့ လမ်းပေါ်ခေါ်သွားမည်တဲ့။ ပစ်တိုင်းထောင်ကတော့ ရင်တခုန်ခုန်။ ဆန္ဒပြတယ်ဆိုတာ ဘာလဲ ပစ်တိုင်းထောင်မသိ။ ပစ်တိုင်းထောင်က အတွေးတွေနဲ့ နေတတ်တဲ့သူ၊ ဆန္ဒဆိုတာ ထုတ်ဖော်ပြောလေ့ရှိတဲ့သူမဟုတ်။ ထုတ်ဖော်ပြောချင်တိုင်းပြောလို့ရတဲ့ လူတန်းစားလည်း မဟုတ်ပေ။ ကြောက်မိသလိုလိုရှိပေမဲ့ မလုပ်ဖူးတာ လုပ်ရမှာမို့ အားရသလိုလိုခံစားရသည်။

ပစ်တိုင်းထောင်တို့ ရပ်ကွက်နဲ့ အနီးအနားက ကျောင်းသားဆန္ဒပြပွဲတွေ စုရုံးလေ့ရှိတဲ့ လှည်းတန်းကို အမေကြီး ခေါ်သွားသည်။ အင်္ကျီအနီ ဘောင်းဘီအနီ အထက်အောက်ဆင်တူဝတ်ထားတဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်တစ်ယောက် ဆန္ဒပြကြမဲ့နေရာရောက်တော့ ကိုယ်နဲ့ဆင်တူလှတဲ့ အပေါင်းအပါတွေကို အံ့မခန်းတွေ့ရသည်။ အရင်က တစ်ခါမှ မတွေ့ဖူး မသိဖူးပေမဲ့ အခုလို အရေးရယ်အကြောင်းရယ် ကိုယ်နဲ့ စိတ်တူမဟုတ်ရင်တောင်မှ ကိုယ်တူတွေတွေ့ရတာ အားရစရာတော့ ကောင်းလှသည်။

အမေကြီးကတော့ ဆန္ဒပြတဲ့လမ်းနားက သူ့မိတ်ဆွေတစ်ယောက်အိမ်မှာ ပစ်တိုင်းထောင်ကို စောင့်နေမယ်တဲ့။ အိုကြီး အိုမအရွယ်ရောက်မှ အမေကြီးကို လမ်းပေါ် ဆန္ဒတကားကား ထွက်မပြစေချင်။ ဒီတစ်ခါတော့ ပစ်တိုင်းထောင်တို့ တိုက်ရမယ့်အလှည့်မဟုတ်လား။

အမေကြီး ပစ်တိုင်းထောင်ကို နေရာချပြီးနောက် သိပ်မကြာခင်လေးတင်မှာတင် သူတို့ရောက်လာကြသည်။ ပစ်တိုင်းထောင်တို့က အစုလိုက် အင်အားတော့များသည်။ ဒါပေမဲ့ ဘာလက်နက်မှ မပါ။ သူတို့ဘက်နေ လူစုခွဲရန် မျက်ရည်ဗုံးတွေ စပစ်သည်။

**********

အုံးခနဲ ထလာတဲ့ အခိုးအငွေ့တွေကြား ပစ်တိုင်းထောင် တပတ်လည်သွားသည်။ စပ်ဖျင်းဖျင်း မျက်လုံးတွေကြားကနေ အပေါင်းအပါတွေကို တစ်ချက် ရှာမိသည်။ ဘာမှ သေချာ မမြင်ရ။ သိပ်မကြာခင်လေးမှာတင် သေနတ်သံတွေ ဆူညံသွားသည်။

ပစ်တိုင်းထောင် ဘာမှလည်း မကြားရတော့။ ဘာမှလည်း မမြင်ရတော့။ ခံစားမိတာတစ်ခုက ပစ်တိုင်းထောင် ဝမ်းဗိုက်တစ်နေရာမှာ တစ်ဆို့ဆို့ဖြစ်သွားသည်။ ကျည်ဆံမှန်ပြီ ထင်သည်။ မျက်လုံးကို အားယူပြီး ဖွင့်ကြည့်မိသည်။ ပစ်တိုင်းထောင် ဒီတစ်ချီတော့ ပြန်မထောင်နိူင်တော့ပြီလား။

ဟောင်းလောင်းပွင့်နေတဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်ဗိုက်ကို ငုံ့ကြည့်ရင် ကိုယ့်မျက်လုံးကို ကိုယ်မယုံနိူင်။ ကျည်ဆံကြောင့် ဖွာဖရကျဲသွားတဲ့ စက္ကူစတွေကလွဲလို့ ပစ်တိုင်းထောင် ဗိုက်ထဲမှာ အူလည်းမရှိ၊ သွေးလည်း မရှိ။ တီဗွီမှာ လာနေကျ ကျန်းမာရေးစကားဝိုင်းတွေကို နားထောင်နေကျ ပစ်တိုင်းထောင် လူ့ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာ ဘာအင်္ဂါတွေရှိလည်းဆိုတာ သိသည်။ ဒါဆို ဘာလို့ ပစ်တိုင်းထောင်မှာ အသည်းလည်း မရှိ၊ နှလုံးလည်း မတွေ့၊ အူလည်း မရှိရတာလဲ။ ခေါင်းအစ ခြေအဆုံး ပစ်တိုင်းထောင် ခန္ဓာကိုယ်ကို တည်ဆောက်ထားတဲ့ အမာခံ စက္ကူစ‌ဂေါက်ဂတ်တွေကသာ ပစ်တိုင်းထောင်ကို လှောင်သလိုလို ပြောင်သလိုလို ပြန်ကြည့်နေကြသည်။

အပေါင်းအပါတွေကို လှမ်းကြည့်မိတော့ သူတို့လည်း ကိုယ်စီ ကိုယ်စီ အတုံးအရုန်းလဲနေကြသည်။ သေနတ်ပစ်သူများကတော့ အားရလို့ထင်သည်။ ပြန်လှည့်သွားကြသည်။ လမ်းကလေးသည် လေထဲမှာ ဝဲနေသည့် စက္ကူစ အကြွင်းအကျန်များမှအပ ရုတ်တရက် ငြိမ်သက်သွားသည်။

ပစ်တိုင်းထောင်တစ်ယောက် ဟောင်းလောင်းပွင့်နေတဲ့ ဝမ်းဗိုက် တစ်နေရာကနေ တစစ်စစ်အောင့်လာသည်။ ရုပ်ဝတ္တုရယ်လို့ မည်မည်ရရ ပြစရာမရှိတဲ့ နှလုံးသားက နာကျင်လာသည်။

အမေကြီးရော ပစ်တိုင်းထောင်ကို သတိရမလား။ သိသိရက်နဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်ကို အရုပ်တစ်ရုပ်သာဆိုပြီး စတေးခဲ့တာလား။
 
ပစ်တိုင်းထောင်မှာ နှလုံးသားရှိတာ အမေကြီး မသိရက်ရော့လား။ 

ပစ်တိုင်းထောင်တို့ လမ်းထဲက ကာလသားတွေ ကာလသမီးတွေ မနက်စျေးဝယ်ထွက်တဲ့ အိမ်ရှင်မတွေ ရခိုင်မုန့်တီသည်ကြီးနဲ့ 
သူ့သားအမြွှာလေးတွေ အမေကြီး ဧည့်ခန်းအိမ်ပြတင်းဝမှာ အရင်က အမြဲရှိတတ်တဲ့ ပစ်တိုင်းထောင်ကို သတိရကြမလား။

မေးခွန်းတွေလုံးချာလည်နဲ့ ပစ်တိုင်းထောင် အသက်ရှူမဝတော့။ ချစ်စဖွယ် ဆေးနက်နက်များခြယ်ထားတဲ့ မျက်တောင့်ကော့ရှည်ရှည်များနဲ့ ပစ်တိုင်းထောင် မျက်လုံးများ ငြိုးစင်းလာသည်။ မဆိုသာ ခပ်ကွေးကွေးလေး ဆေးရေးထားတဲ့ နှုတ်ခမ်းများလည်း မပြုံးနိူင်တော့။ စက္ကူစနဲ့လုပ်တဲ့ အရုပ်ပေမဲ့ နှလုံးသားရှိသူ ဒီဘဝမှာ လာဖြစ်ရတာ တန်ပါတယ်လေလို့ တွေးမိရင်း နွေဦးလေအဝှေ့မှာ ပစ်တိုင်းထောင် ဝိဥာဥ်ချုပ်ငြိမ်းသွားလေတော့သည်။

Continue reading “ပစ်တိုင်းထောင်”